Hun missie: “Samen lekker, gezellig en gezond eten en drinken in een gezonde en duurzame organisatie. Als expertisepartner ondersteunen, trainen en motiveren we zorgorganisaties om dit te realiseren én te borgen”. Wij vroegen Marc naar de ins en outs van Care Culinair, hoe hij gekomen is waar hij is, wat zijn grootste successen en tegenslagen waren, wat zijn tip is voor de nieuwe generatie ondernemers en meer.

Marc woont in Bruchem, is zeer gelukkig getrouwd en trotse vader van twee dochters. Hij is zakelijk gezien vanuit de techniek de zorg in gerold, heeft fulltime sociaalpedagogische hulpverlening en in deeltijd middelmanagement en financieel economische besturing gestudeerd. Hij heeft bij Reinier van Arkel in de klinische jeugdpsychiatrie gewerkt. Daar werd hij de eerste coördinator HACCP, maar kon niet door één deur met het dagelijks bestuur. Vervolgens kwam hij min of meer bij toeval terechtkwam in het detacheren van koks. Een bedrijf dat hij mee uitbouwde tot grootste partij in het detacheren van koks in Nederland. Hij heeft toen dat bedrijf verkoop-klaar gemaakt, maar die verkoop ging niet door vanwege de economisch recessie. Vanuit dat bedrijf zag hij op een bepaald moment een gat in de markt: voeding in de zorg. Daar speelde hij op in en richtte Care Culinair op, wat ervoor zorgde dat hij een tijd lang twee bedrijven bestierde. In 2018 koos hij ervoor om zich volledig te focussen op Care Culinair.

Even bij jou beginnen: wat ontbijt je?
“Yoghurt met kwark. Ik houd van zuur en vind het ’s ochtends lekker als het niet droog is wat ik eet. Daarnaast ben ik steeds meer aan het sporten, dus ik moet voldoende eiwitten binnenkrijgen!”

Waar sta je ’s ochtends voor op?
“Voorheen stond ik samen met mijn twee dochters op, maar de oudste is inmiddels het huis uit en de jongste vertrekt al vroeg met de trein, dus dat wordt ook een beetje wennen.” Lachend: “Dan maar sporten en eerder naar het werk!”

 Hoe ben je op het idee van Care Culinair gekomen?
“In 2010 solliciteerden opvallend veel Teamleiders Voeding uit de zorg bij ons detacheringsbureau. Veel zorgkeukens gingen sluiten, omdat randzaken in de zorg door de overheid wegbezuinigd werden. Dat was een concrete aanleiding, maar eigenlijk begon het allemaal al tijdens mijn studie eind jaren ‘90. Toen schreef ik een scriptie over de ontwikkeling van de zorg in de volgende 50 jaar, vooral met de toenemende vergrijzing in ogenschouw. Die scriptie heb ik afgestoft. Samen met Hogeschool Zuid hebben we toen een aantal onderzoeken laten doen en heel veel oude relaties in de zorg opgezocht om te bekijken hoe het er daar aan toe ging op het gebied van eten en drinken. Hoe de aanbesteding ging, hoe alles werd gefaciliteerd, hoe mensen omgingen met apparatuur, enzovoorts. Ik schrok ervan toen ik het resultaat zag: dat ging echt niet goed. Dat was ook te zien aan het resultaat: slechte voeding in de zorg, geen inzicht in kosten, veel voedselverspilling en een groot te kort aan competenties bij medewerkers die mede verantwoordelijk zijn voor goed eten en drinken. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat mensen die verblijven in een zorgorganisatie of hier van afhankelijk zijn geen lekker eten en drinken geserveerd krijgen. Met Care Culinair hebben we de missie om dat te gaan veranderen.”

Jullie missie is mooi en duidelijk, maar wat doen jullie nou precies?
“Wij willen dus het gedrag van medewerkers in de zorg veranderen op het gebied van eten en drinken. Dat doen we op een heel pragmatische manier. Van het kennen van iedere bewoner tot het  begeleiden, trainen en coachen van teams en individuele medewerkers om de mogelijkheden te zien én deze om te zetten naar lekker eten en drinken in een gezellige ambiance. En dit alles op een efficiënte manier, op basis van geborgde kennis en kunde. Hoe moet je bestellen volgens de schijf van vijf? Hoe borg je het voedingsproces volgens de richtlijnen van de hygiënecode en hoe kun bijvoorbeeld het bereiden slim en gericht op bewoners uitvoeren? Dat lijkt op het eerste gezicht eenvoudig – dat is toch zoals thuis, horen we vaak – maar ga er maar eens aanstaan: 10 tot 15 bewoners of cliënten, ieder met een eigen achtergrond en zorgvraag. Dat moet je echt leren. Wij hebben een team dat van begin tot eind – dus van chef-koks en bedrijfskundigen, tot mensen uit de zorg en de hoofd inkoper van food bedrijven – hierin faciliteert. Daarnaast hebben we een geaccrediteerde MBO-2 opleiding ontwikkeld, gebaseerd op het keuzedeel Voeding en Hospitality in Zorg en Welzijn. Maar dan met onze insteek: gericht op de praktijk. Wij noemen dat leertraject ‘Koken is leuk!’. En we zijn nu samen met Yuverta drie nieuwe leerlijnen aan het ontwikkelen, gericht op instroom en doorstroom van medewerkers in de zorg. We denken daarmee een steentje te kunnen bijdragen aan het verminderen van het grote tekort aan arbeidskrachten in de zorg. Het gaat om een op mbo-2, een op mbo-3 en een op mbo-4 opleiding, allemaal gericht op eten en drinken. We zien nog veel te veel dat mensen niet goed genoeg gefaciliteerd zijn in wat ze doen, daar is nog heel veel te halen. Verder bieden we naast deze faciliterende en opleidende rol ook een concrete return on investment op het gebied van voedselverspilling. Hiermee verdienen we onszelf vrijwel altijd binnen een jaar weer terug.”

Oké, en hoe gaat dat dan precies in zijn werk bij een nieuwe klant?
“We werken in 5 fases. De eerste fase is het verkennen en auditen om te kijken hoe de huidige situatie is. Dan kijken we in de tweede fase mee naar de visie en het concept, waarna we langzaam doorwerken naar hoe ze het graag in de praktijk willen hebben. Dat toetsen we vervolgens op haalbaarheid op de werkvloer. Dat is de consultancy kant. Vervolgens wordt een plan gemaakt en op een pragmatische wijze geïmplementeerd. We doen dit bijvoorbeeld door teams van medewerkers op te leiden en ze te trainen via coaching on the job. We kijken dan meteen mee naar het verminderen van voedselverspilling. Dit laatste past goed in de Greendeal die door de zorgbranche is ondertekend. En het is een formidabel en laagdrempelig middel om te borgen. Dat borgen is echt een wezenlijk onderdeel van wat wij beogen.”

Wat is tot nu toe jouw grootste succes geweest?
“Achter je hangen twee borden. Dat waren flip-overs. Ik heb me in 2010 eens een dag opgesloten en toen heb ik uitgeschreven hoe ik dacht dat het eruit moest komen te zien. Een groot deel daarvan hebben we inmiddels gerealiseerd. Daar ben ik best wel trots op.”

Wat betekent succes voor jou?
“Als de verschillende expertises die we hier hebben bij elkaar komen en elkaar versterken en we met het team echt iets voor elkaar krijgen. Dat vind ik heel mooi. Daarnaast kregen we van een bestuurder het compliment dat wij voor elkaar krijgen wat de overheid al jaren probeert: medewerkers die bewust worden hoe ze ook thuis gezonder kunnen eten. Nadat medewerkers onze opleiding volgen over gezonde voeding gaan ze het thuis ook toepassen. Daar kan ik ook heel erg blij van worden.”

Heb je een stip aan de horizon?
“We zouden graag willen groeien naar 15 medewerkers en 2,5 miljoen omzet. We zien wel dat de zorgbranche het erg moeilijk heeft. Er is een groot te kort een personeel en budgetten staan onder druk. Dit heeft natuurlijk invloed op de keuzes die gemaakt worden. We groeien, maar we zouden grotere stappen willen maken. We hebben een goede naam, Care Culinair wordt een steeds sterker merk en het is belangrijk dat we bestuurders kunnen overtuigen dat onze impact van groot belang is voor een toekomstbestendige zorgorganisatie. Dit lukt steeds beter”.

Is er een tegenslag die jou het meest is bijgebleven?
“Dat is de coronapandemie geweest. Op het moment dat je een aantal projecten die je hebt opgestart ineens niet af kunt maken, omdat je de zorg niet in kan, dan valt ineens alles weg. Gelukkig waren we ook actief in een aantal ziekenhuizen waar we wel door konden gaan.”

Hoe ben je daar mee omgegaan?
“Naast de NOW-regeling, die ons er deels doorheen hielp, zijn we niet stil blijven zitten. We zijn heel goed naar onze kosten gaan kijken, maar zijn ook gestart met het door ontwikkelen van onze opleiding. Deze hebben we plaats- en tijdonafhankelijk gemaakt. Hierdoor hoeven medewerkers nog maar minimaal van de afdelingen af. Er vallen zo geen extra gaten in het rooster, maar ze worden wel opgeleid. Dat is ook meteen het voordeel wat uit die pandemie is gekomen. De opleiding is goed ontvangen en is vandaag de dag nog steeds een succes. Verder hebben we echt de schouders eronder gezet. Maar, toegegeven, af en toe ook wel echt met samengeknepen billen.”

Wat heb je er het meest van geleerd?
“Dat er, ook op het moment dat het heel slecht gaat, altijd nog dingen zijn die je kunt ondernemen. En dat ons team veerkrachtig is. Als je zelf veel ruimte geeft, transparant bent en hard werkt, dan krijg je dat ook terug. Daarnaast heeft het me geleerd wat mijn gezin voor mij kan doen. Dat zij achter mij staan heeft me veel kracht gegeven om door te gaan.”

Hoe is je balans tussen werk en privé?
“Je kunt niet altijd aan staan, dus je moet ook andere dingen doen waar je energie van krijgt. Sporten, duiken, vrijwilligerswerk, het gezinsleven, dat zijn allemaal dingen die ik bewust en met plezier doe, waardoor die balans automatisch wel goed zit.”

Hoe ben je precies in de Jamfabriek terechtkomen?
“In 2014 zijn we voorgedragen om mee te doen aan de BOV-trofee (Beste Ondernemers Visie) in Agri, Food en Healthcare. We waren toen een jong bedrijf, maar wel met een goed idee. We werden uiteindelijk finalist en bij de LTO was een hele dag voorbereid voor de finale. Ook al waren we overtuigd van ons idee, we waren best verbaasd toen we die finale ook nog wonnen. We waren toen nog gevestigd in Waardenburg, maar wilden graag naar Den Bosch vanwege het feit dat food hier belangrijk is, hier veel zorgorganisaties zitten én ik ook lange tijd in Vught heb gewerkt. Dus die connectie was makkelijker te maken. Op dat moment was de BIM bezig met de ontwikkeling van de Jamfabriek, dus mochten we hier één jaar gratis zetten. BIM wilde graag de winnaar van de BOV-trofee binnen hebben, dus dat was win-win.”

Heb je nog tips voor de community?
“Ik vind het een fantastisch pand en het leuke is dat we ook mee hebben mogen denken met de inrichting van de keuken bijvoorbeeld. Wat ik mooi vind, als ik naar onze branche kijk, is dat wij iedereen hier mee naartoe kunnen nemen. Van leveranciers tot aan zorgpersoneel en de mensen die onze opleiding volgen. Dat heeft een grote waarde. Het is inspirerend. Als ik een tip moet bedenken, dan komt het vooral aan op het gebied van de community. Voor de buitenkant is dit een community, maar als ik naar de binnenkant kijk, dan voelt het soms nog te weinig als een hechte groep. Van mij mag er dus meer georganiseerd worden. Bijvoorbeeld dat elke ondernemer op donderdagmiddag de gasten van de week erop kenbaar maakt, zodat er meer kruisbestuiving plaats kan vinden. Delen is vermenigvuldigen. En ik snap wel: je kunt elkaar niet elke week opzoeken over wat je gaat doen, maar je kunt bijvoorbeeld wel in de app een omgeving voor de ondernemers creëren waarin gecommuniceerd kan worden.”

En dan afsluitend: wat is jouw gouden tip aan de nieuwe generatie ondernemers?
“Zoek een goede coach. Iemand die niet met je meepraat, maar juist heel kritisch is en dat ook goed kan verwoorden. Daar heb je heel veel aan om scherp te blijven én om naartoe te gaan als het minder gaat. Een coach die het klappen van de zweep kent. Niet altijd even makkelijk, maar voor mij erg waardevol.”