Het snoepje van de eeuw

1818 

We schrijven het jaar 1818: Piet de Gruyter opent in Den Bosch een paardengrutmolen: een bedrijf dat peulvruchten, granen en zaden verwerkt. De zaken gaan goed – dus worden de activiteiten uitgebreid. Eind 19e eeuw beschikt De Gruyter over diverse verwerkingsbedrijven waaronder een kolossale koffiebranderij en cacaofabriek in de Bossche binnenstad.

Inmiddels heeft De Gruyter ook een keten van eigen winkels. Als klantenbinder geeft de winkel elke week een klein cadeautje weg voor de kinderen, ook wel ‘Het snoepje van de week’ genoemd. En om trouwe klanten te belonen geeft De Gruyter 10% korting bij inlevering van een oude kassabon. Kent u ‘m nog, deze slogan? “En betere waar én tien procent, alleen De Gruyter!”

1933

De Gruyter start met de bouw van een fabriek en kantoor aan de Veemarktkade in Den Bosch. Een ideale plek, want vlakbij water- en spoorverbindingen. De bouw verloopt in verschillende fasen – tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn bouwmaterialen schaars. 

1956

De fabriek is gereed. Heel lang wordt er echter niet van het nieuwe pand genoten: te laat schakelt De Gruyter over op het moderne supermarktconcept en eind jaren zestig zet de neergang van het kruideniersconcern in. In 1971 neemt de SHV het noodlijdende De Gruyter over, inclusief een verlies van enkele tientallen miljoenen guldens. En in 1976 komen de overgebleven onderdelen van De Gruyter in handen van supermarktketen De Spar.

De winkels van De Gruyter zijn definitief uit het straatbeeld verdwenen. En de fabriek? Die heeft jarenlang nagenoeg leeg gestaan. Machines roesten. Maar oude liefde niet: de BIM vond dat dit industrieel erfgoed voor de stad behouden moest blijven. Zo startte dus niet de sloop van het complex, maar een omvangrijke renovatie. De redding van De Gruyter Fabriek, die inmiddels aan een tweede leven is begonnen.